Dorastająca galaktyka

Źródło: ESO/J. Dietrich

09 stycznia 2014

NGC 4666 jest jednym z najmłodszych nabytków gromady galaktyk Virgo. W sposób widoczny daje również początek innym galaktykom.

Galaktyka owa leży osiem stopni na południe od M49, matki gromady Virgo. Nie ustalono dotąd, czy NGC 4666 jest bezpośrednim dzieckiem M49, czy też któregoś z jej potomków. Leży ona dokładnie na linii wyrzutu, na której znajduje się też wiele innych obiektów wyrzuconych przez M49: M87 na jednym końcu i 3C273 na drugim. Obiekty te połączone są obwodem elektrycznym, którego przebieg można prześledzić dzięki ich emisjom rentgenowskim i radiowym. Z kolei linie wyrzutu z M87 i 3C273 rozszerzają drzewo rodzinne o trzecią generację, a pary kwazarów na obu końcach osi obrotu wnucząt znaczą ich narodziny (przeczytaj omówienie wyrzutów w książce Arpa Seeing Red, wydawnictwo Mikamar Publishing).

Młodzieńczy wigor NGC 4666 widoczny jest w jej kwitnących formacjach gwiazdowych. Wysoko energetyczny prąd Birkelanda, kierujący wzrostem galaktyki, podlega reostrykcjom, które formują gwiezdnych rozmiarów niestabilności, czyli gwiazdy. Masowe przepływy plazmy (zwane konwencjonalnie wiatrem gwiazdowym), ich częste erupcje w eksplodujących warstwach podwójnych i rozszerzające się pętle prądów (zwane konwencjonalnie "supernowymi") są przykładami działania galaktycznych prądów sterujących.

Nawracające wyrzucanie plazmoidu skupionej plazmy w jądrze galaktyki najprawdopodobniej wytworzyło galaktyki towarzyszące drugiej generacji, na dole po lewej, NGC 4668, oraz na górze po prawej: galaktyki te leżą na osi obrotu NGC 4666, są mniejsze oraz mają większe przesunięcie ku czerwieni. Na tej linii znajduje się również pewna ilość kwazarów, ale czekają one na identyfikację.

Prądy Birkelanda, kierujące galaktyką, ukazują się w promieniach rentgena. Pióropusze rentgenowskie (dżety) wychodzące z biegunów ukazują największe przewężenie w klepsydrowatej reostrykcji w międzygalaktycznych prądach Birkelanda. Elektryczna konfiguracja jest podobna do tej w mgławicach planetarnych. Biegunowe pióropusze prądowe oraz indukowany równikowy torus są, oczywiście, odwzorowane w mapie pola magnetycznego galaktyki.

Stephen Smith

Link do oryginału: http://www.thunderbolts.info/wp/2014/01/09/adolescent-galaxy-2/